अपकीर्ति मरणसे भी बढ़कर हैं।

-
प्राणमेकम परित्यज्य मानमेवाभिरक्षतु
अनित्याश्च ध्रुवाः प्राण मानमाचंद्रतारकम्
( नीतिशतकम् -भर्तृहरि )
यश और  मान-सम्मान के प्रति श्रद्धावान पुुष्को चाहिए कि  अपने प्राण को  त्यागकर भी उसका रक्षा करें , क्योंकि प्राण अनित्य हैं। लेकिन मान सम्मान  जब तक चाँद -तारे  रहेंगे तब तक रह जाते हैं। 
अकीर्तिं चापि भूतानि
कथयिष्यन्ति तेഽव्ययाम।
सम्भावितस्य चाकीर्ति -
र्मरणादतिरिच्यते।
श्रीमद भागवत गीता -२/३४
तथा सब लोग तेरी बहुत कालतक रहनेवाली अपकीर्तिका का भी कथन करेंगे और माननीय पुरुष  केलिए  अपकीर्ति मरणसे भी बढ़कर हैं।
 പ്രാണമേകം പരിത്യജ്യ മാനമേവാഭിരക്ഷതു
അനിത്യാശ്ച ധൃവാഃ പ്രാണ മാനമാചന്ദ്രതാരകം .
(നീതിസാരം - ഭർതൃ ഹരി)
ആത്മാഭിമാനത്തിൽ ശ്രദ്ധയുള്ളവൻ  തന്റെ പ്രാണം ത്യജിച്ചും അതിനെ രക്ഷിക്കേണ്ടതുണ്ട്, കാരണം പ്രാണൻ അനിത്യമെങ്കിൽ , മാനം ആചന്ദ്രതാരകം നിലനിൽക്കുമെന്നറിയുക.
അകീർത്തിം ചാപി ഭൂതാനി
കഥയിഷ്യന്തി തേഽവ്യയാം
സംഭാവിതസ്യ ചാകീർത്തി-
ർമരണാദിതിരിച്യതേ.
(ശ്രീമദ്‌ ഭഗവത് ഗീത -2/ 34)
തന്നെയുമല്ല മനുഷ്യർ  താങ്കളെക്കുറിച്ച് ചിരകാലം അപകീർത്തിച്ചു സംസാരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കും . ഒരിക്കൽ ബഹുമാനിക്കപ്പെട്ടവന് , ദുഷ്കീർത്തി മരണത്തേക്കാൾ ഘോരമായ അനുഭവമാണ്‌ .

Location: Mathura, Uttar Pradesh, India

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

अर्चिरादि मार्ग

-
Image
प्राणियों केलिए वर्त्तमान शरीर को त्याग कर इस लोक से परलोक में जाने के, वेदों में  दो मार्ग बताये गये  हैं - एक देवयान और दूसरा पितृयान।  देवयान मार्ग शुक्ल और दीप्तिमय हैं तो , पितृयान कृष्ण और  अन्धकारमय हैं।  इसीका गीता में भी प्रतिपादन किया गया हैं :- शुक्लकृष्णे गती ह्येते जगतः शाश्वते मते । एकया यात्यनावृत्तिमन्ययावर्तते पुनः ॥ ८.२६ ॥ क्योंकि शुक्ल और कृष्ण – ये दोनों गतियाँ अनादिकालसे जगत् – (प्राणिमात्र) के साथ (सम्बन्ध रखनेवाली) मानी गयी हैं । इनमें से एक गति में जानेवाले को लौटना नहीं पड़ता और दूसरी गति में जानेवाले को पुनः लौटना पड़ता है । (८.२६) शुक्ल अधवा देवयान को अनावृत्ति ( मुक्ति) मार्ग और कृष्ण ( पितृयान )को पुनरावृत्ति मार्ग बताया गया हैं।  इस मुक्ति मार्ग को ही अर्चिरादि मार्ग कहते हैं।  अर्चि अग्नि को कहते हैं जो प्रकाश कारक हैं।   अर्चिरहः सितः पक्ष उत्तरायण वत्सरो।  मरुद्रवीन्दवो विद्युद्वरुणेंद्र चतुर्मुखाः। । एते द्वादश धीराणां परधामा वाहिकाः।  वैकुण्ठ प्रापिका विद्युद्वरुणा देस्त्वनुग्रहे।।...
Read more

THE PANCHA MAHA YAJNAS : Five Daily Sacrifices To Be Performed By Every Householder

-
Image
Pancha maha yajnas There are five important daily sacrifices that Hindu religion commands everyone to perform . They are Brahma yajna - Sacrifice to Vedas or Rishis. Deva Yajna- Sacrifice to Devas and God. Pitru Yajna - Sacrifice to departed ancestors. Nru Yajna- Sacrifice to fellow -men. Bhuta Yajna - Sacrifice to creatures or brute creation. There is an outer aspect and inner meaning to each of these, teaching man his relations with all around him- his superiors, his equals and his subordinates. The law of sacrifice as embodied in these five Yajnas, teach us that we are not isolated entities , but part of a great whole , that our happiness and progress are secure, only when the sub serve the general happiness and conduce to the general purpose. Outer aspect of Brahma yajna is study and teachings of Vedas and scriptures.Everyone should study some sacred book, deeply think about it. Practice its teaching and share the gained knowledge with others. The inner aspect is t...
Read more

Chanakya quotes - Subhashita

-
Image
LAALAYET PANCH VARSHAANI DASHA VARSHAANI TAADAYET PRAAPTETU SHODASHE VARSHE, PUTRAM MITRAVAT ACHARET.   लालयेत पञ्च वर्षाणि   दशा वर्षानि ताडयेत्   प्राप्तेतु षोडशे वर्षे ,  मित्रवत आचरेत्  Means, till 5 years treat your kid as darling from 6th year to till 15th year, scold him and when he becomes 16 years old treat him as a friend. രാജവൽപഞ്ച വർഷാണി  ദശവർഷാണി ദാസവൽ  പ്രാപ്തേ ഷോഡശവർഷേതു   പുത്രം മിത്രവദാചരേൽ  അർഥം :- പുത്രന്മാരെ അഞ്ചുവയസ്സ് വരെ രാജാവിനെപ്പോലെയും , പതിനഞ്ചു വയസ്സോളം  ഭ്രുത്യനെപ്പോലെയും , പതിനാറു വയസ്സുവരെ ബന്ധുക്കളെപ്പോലെയും ,വിചാരിച്ചു നടക്കണമെന്നറിയുക....!. നീതിസാരം -ഭർതൃഹരി      
Read more